‘ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പ്’ എന്ന കോടികളുടെ ‘വ്യവസായം’

ഓരോ ദിവസവും ഏകദേശം 50 കോടിയിലേറെ രൂപയാണ് ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകളിൽ ഇന്ത്യക്കാർക്ക് നഷ്ടമാകുന്നത്. റിപ്പോർട്ട്‌ ചെയ്യപ്പെടുന്ന തുകകളിൽ 35 ശതമാനത്തിലധികവും 50 ലക്ഷം രൂപയ്ക്ക് മുകളിൽ വരുന്നതാണ്. എന്ത് കൊണ്ടാണ് ഈ തട്ടിപ്പുകൾ തടയാൻ കഴിയാത്തത് ? എന്ത് കൊണ്ടാണ് ആയിരക്കണക്കിന് മനുഷ്യർ ദിനം പ്രതി ഈ തട്ടിപ്പുകളിൽ ചെന്ന് വീഴുന്നത് ? ഒബിസി പരിശോധിക്കുന്നു.

രണ്ടാഴ്ചകൾക്ക് മുൻപായിരുന്നു മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ പെരിന്തൽമണ്ണ ബ്രാഞ്ച് എസ് ബി ഐയിൽ എഴുപതുകാരനായ രാജൻ (പേര് യഥാർത്ഥമല്ല) തന്റെ അറുപതു ലക്ഷം രൂപയുടെ ഫിക്സഡ് ഡെപ്പോസിറ്റ് പിൻവലിക്കണമെന്ന ആവശ്യവുമായി എത്തിയത്. പണം പിൻവലിച്ച് താൻ നൽകുന്ന ഒരു അക്കൗണ്ട് നമ്പറിലേക്ക് അത് അയച്ചു കൊടുക്കാനും രാജൻ ബാങ്കിലെ ക്ലർക്കിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.

സ്വല്പം അസ്വഭാവികത തോന്നിയത് കൊണ്ടാകണം, ക്ലർക്ക് ഉടനെ ഇത് ബ്രാഞ്ച് മാനേജറെ അറിയിച്ചു. രാജൻ ഒരു ട്രേഡിങ്ങ് ആപ്പിൽ 40,000 രൂപ നിക്ഷേപിക്കുകയും, തുടർന്ന് 90,000 രൂപ ആദായമായി തിരികെ ലഭിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. പ്രസ്തുത ആപ്പിന്റെ ഡാഷ്ബോർഡിൽ നിക്ഷേപത്തിന്റെയും കിട്ടിയ തുകയുടെയുമൊക്കെ ഗ്രാഫുകളുമുണ്ടായിരുന്നു. 

ഫിക്സഡ് ഡെപ്പോസിറ്റിലെ തുക കൂടി ആപ്പിൽ നിക്ഷേപിക്കാനായിരുന്നു രാജന്റെ പദ്ധതി. എന്നാൽ അത്തരമൊരു തുക അയാളുടെ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടിൽ വന്നിട്ടില്ലയെന്നും, രാജൻ നിക്ഷേപം നടത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് ഒരു ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പിലാണെന്നും മാനേജർ അയാളെ പറഞ്ഞു മനസ്സിലാക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. താൻ ‘കൊയ്തു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ലാഭത്തിൽ’ അയാൾക്ക് പക്ഷെ, സംശയമൊന്നുമില്ലായിരുന്നു. അടുത്ത ദിവസം മടങ്ങി വരാൻ പറഞ്ഞ് മാനേജർ രാജനെ മടക്കി അയച്ചു.

എന്നാൽ പിറ്റേന്ന് വേറെ ചില അക്കൗണ്ട് നമ്പറുകളുമായാണ് രാജൻ തിരിച്ചെത്തിയത്. ഈ നമ്പറുകൾ ‘വ്യാജ’മല്ലെന്ന് അയാൾ അവകാശപ്പെട്ടു. മറ്റ് വഴികളില്ലെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞ മാനേജർ രാജന്റെ മകളെ ബന്ധപ്പെട്ടു. മറ്റൊരു സംസ്ഥാനത്തു ഡോക്ടറായ അവർ ഒരു വിധം അയാളെ പിന്തിരിപ്പിച്ചു. ബാങ്കിന്റെ സമയോചിതമായ ഇടപെടലിന് നന്ദിയും പറഞ്ഞു.

” അയാളെ പണക്കാരനാകാൻ അനുവദിക്കാത്തതിന്റെ ദേഷ്യം രാജനിപ്പോഴും എസ് ബി ഐയോട് ഉണ്ടാകും.” എസ് ബി ഐ മലപ്പുറം റീജിയണൽ ബിസിനസ്സ് ഓഫീസിലെ ചീഫ് മാനേജർ (ഓപ്പറേഷൻസ് വിഭാഗം) ആയ സി. ഗിരീഷ് ഒ ബി സിയോട് പറഞ്ഞു.

രാജ്യമൊട്ടാകെ ഇത്തരം സൈബർ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ അനിയന്ത്രിതമായി കുതിച്ചുയരുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ, ഗിരീഷിനെ പോലെ ആയിരക്കണക്കിന് ഉദ്യോഗസ്ഥരാണ് ഇന്ന് ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകൾക്ക് ഇരകളായവരെ സംരക്ഷിക്കാനാവശ്യമായ നടപടികൾക്കായി നെട്ടോട്ടമോടുന്നത്.

വെട്ടിലാക്കുന്ന കണക്കുകൾ!

ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകൾക്കിരകളായവരുടെ മുഴുവൻ നഷ്ടങ്ങളുടെ കണക്കെടുക്കുക ഏറെക്കുറെ അസാധ്യമായ കാര്യമാണെങ്കിലും, ഇവയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള ചുരുക്കം ചില കണക്കുകൾ പരിശോധിക്കുന്നത് അത്യാവശ്യമാണ്. മുന്നോട്ട് സ്വീകരിക്കേണ്ട നടപടികളെ കുറിച്ച് അവബോധമുണ്ടാക്കാൻ ഈ കണക്കുകൾ അനിവാര്യമാണ്.

ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന്റെ കീഴിൽ, രാജ്യത്തെ സൈബർ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന സ്ഥാപനമായ ഇന്ത്യൻ സൈബർ ക്രൈം കോർഡിനേഷൻ സെന്ററിന്റെ (ഐ4സി) കണക്ക് പ്രകാരം, ഓരോ ദിവസവും ഏകദേശം 50 കോടിയിലേറെ രൂപയാണ് ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകളിൽ ഇന്ത്യക്കാർക്ക് നഷ്ടമാകുന്നത്. റിപ്പോർട്ട്‌ ചെയ്യപ്പെടുന്ന തുകകളിൽ 35 ശതമാനത്തിലധികവും 50 ലക്ഷം രൂപയ്ക്ക് മുകളിൽ വരുന്നതാണ്. ശരാശരി 7000ന് മുകളിൽ സൈബർ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ സംബന്ധിക്കുന്ന പരാതികളാണ് ഒരു ദിവസം രാജ്യത്ത് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെടുന്നത് (മെയ്‌ 2024ലെ കണക്ക് അനുസരിച്ച്). 8,50,034 പരാതികളിൽ നിന്നായി 11,269.83 കോടി രൂപയാണ് 2024 ജനുവരിക്കും ജൂണിനും ഇടയിലായി ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകളിൽ ഉൾപ്പെട്ടതായി റിപ്പോർട്ട്‌ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിൽ 24,415 പരാതികൾ പരിഗണിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. (2024 ജൂലൈ 15ലെ കണക്കനുസരിച്ച്).

സൈബർ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാനുള്ള ദേശീയ ഹെൽപ്‌ലൈൻ നമ്പറായ 1930ൽ പ്രതിദിനം 60,000ലേറെ കോളുകളാണ് വരുന്നത്.

2025 മാർച്ച്‌ 25ലെ കണക്ക് പ്രകാരം, ഇതു വരെ 23.39 ലക്ഷം സൈബർ പരാതികളാണ് ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത് എന്ന് കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നാഷണൽ സൈബർ ക്രൈം റിപ്പോർട്ടിങ് പോർട്ടലിലൂടെയും (NCRP) 1930ലൂടെയും ലഭിച്ച 13.36 ലക്ഷം പരാതികളിൽ നിന്നായി 4386 കോടി രൂപ സംരക്ഷിക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്നും ലോക് സഭയിൽ നൽകിയ മറുപടിയിൽ ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം പറയുന്നു.

നഷ്ടക്കണക്കുകൾ! 

എൻ സി ആർ പി  ഡാറ്റ പരിശോധിക്കുമ്പോൾ, സൈബർ കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ ക്രമാതീതമായ വർദ്ധനവാണ് കാണാനാവുക. 2021 മുതൽ 2022 വരെ 113.7% എന്ന ഭീമമായ നിരക്കിലാണ് ഈ വർദ്ധന റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്. 2022 മുതൽ 2023 വരെ, ഇത് 60.9% ആയിരുന്നു.

എൻ സി ആർ പിയുടെയും ഐക്യ രാഷ്ട്ര സഭയുടെ ഓഫീസ് ഓൺ ഡ്രഗ്സ് ആൻഡ് ക്രൈമിന്റെയും (UNODC) റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം ഓൺലൈൻ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകൾ പ്രധാനമായും നിയമവിരുദ്ധമായ ഓഹരി വിപണി പദ്ധതികൾ, വ്യാജ ഗെയ്മിംഗ് ആപ്പുകൾ, ഡിജിറ്റൽ അറസ്റ്റ് തട്ടിപ്പുകൾ, മറ്റ് നിക്ഷേപ തട്ടിപ്പുകൾ തുടങ്ങിയ രീതികളിലാണ് നടക്കുന്നത്. 

“ഒരുപാട് വൈകിയാണ് നിക്ഷേപതട്ടിപ്പുകൾ സാധാരണ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെടാറുള്ളത്. കുറച്ചധികം പണം നഷ്ടപ്പെട്ടതിന് ശേഷം മാത്രമാണ് തങ്ങൾ കബളിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ് എന്ന് ഇരകൾ മനസിലാക്കുന്നത് തന്നെ. തട്ടിപ്പുകാർ ആദ്യ ഘട്ടങ്ങളിൽ ചെറിയ നിക്ഷേപങ്ങൾക് വലിയ ലാഭം നൽകും. വീണ്ടും നിക്ഷേപം നടത്തി ലാഭം പിൻവലിക്കാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ പിന്നെയും പണമടക്കാനും ടാക്സ് അടക്കാനുമൊക്കെ ഇക്കൂട്ടർ ആവശ്യപ്പെടും. അപ്പോഴേക്കും നല്ലൊരു തുക നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കും. പിന്നീട് ഈ തട്ടിപ്പുകാർ അപ്രത്യക്ഷരാകുന്നതാണ് കാണുക. മിക്കവാറും ഈ പണം ഉടൻ തന്നെ ക്രിപ്റ്റോ കറൻസി ആയി മാറ്റുമെന്നത് കൊണ്ട് തന്നെ വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള സാധ്യത വളരെ കുറവായിരിക്കും. ഇരകൾ പരാതി നൽകുമ്പോഴേക്കും ഒരുപാട് വൈകിയിരിക്കും.” തൃശൂർ റേഞ്ച് ഡി ഐ ജിയും സൈബർ ഓപ്പറേഷൻസ് വിഭാഗം മുൻ എസ് പിയുമായിരുന്ന ഹരി ശങ്കർ ഐ പി എസ് ഒ ബി സിയോട് പറഞ്ഞു.

അത്തരമൊരു ഓൺലൈൻ തട്ടിപ്പിൽ ഒരു കോടി രൂപ നഷ്ടപ്പെട്ട പരാതിക്കാരന് 70 ലക്ഷം തിരിച്ചു നൽകാനായ അനുഭവം ഹരി ശങ്കർ ഓർത്തെടുത്തു. എന്നാൽ ഡിജിറ്റൽ അറസ്റ്റുകളുടെ കാര്യത്തിൽ ഇരകൾക്ക് പെട്ടെന്ന് തന്നെ സത്യം മനസ്സിലാകുമെന്നതിനാൽ പണം വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള സാധ്യത ഏറെയാണ്. 

“ഈ തട്ടിപ്പുകാർ ഇന്ത്യക്ക് പുറത്ത് വമ്പൻ ശൃംഖലകളായാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. സമൂഹ മാധ്യമങ്ങളിലെ അസംഖ്യം വ്യാജ അക്കൗണ്ടുകൾ വഴി അവർ അനുയോജ്യരായ ഇരകളെ കണ്ടെത്തി, സൗഹൃദം സ്ഥാപിച്ച്, നിക്ഷേപം നടത്തുന്നതിലേക്ക് വരെ എത്തിക്കുന്നു. പണം നിക്ഷേപിക്കാനായി ‘ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകൾ വാടകക്ക് നൽകുന്ന’ ഏജന്റുമാരും ഈ ക്രിമിനൽ ശൃംഖലകൾക്കുണ്ട്. ഇതിനെ ‘മ്യൂൾ അക്കൗണ്ട്’ (mule account) എന്ന് വിളിക്കുന്നു.”, ഹരി ശങ്കർ വിശദീകരിക്കുന്നു. 

സി. ഗിരീഷും ഇതേ ആശങ്ക പങ്കു വച്ചു. “5000 മുതൽ 10,000 രൂപ വരെ ഇവർ ഏജന്റുമാർക്ക് നൽകും. പലപ്പോഴും ഇത് സ്കൂൾ – കോളേജ് വിദ്യാർത്ഥികളാകും. അവർക്കിത് ഒരു വലിയ തുകയാണല്ലോ, വലിയ ബുദ്ധിമുട്ടൊന്നുമില്ലാതെ പണം സമ്പാദിക്കാൻ ഒരു വഴി. എന്നാൽ കാൽ വയ്ക്കുന്നത് എത്ര വലിയ അപകടങ്ങളിലേക്കാണ് എന്നവർ മനസ്സിലാക്കുന്നില്ല.”, അദ്ദേഹം പറയുന്നു.

ഐ4സിയിൽ (ഇന്ത്യൻ സൈബർ ക്രൈം കോർഡിനേഷൻ സെന്റർ) നിന്നുള്ള വിവരങ്ങൾ പ്രകാരം ഇന്ത്യയിൽ ഒരു ദിവസം ശരാശരി 4000ത്തോളം മ്യൂൾ അക്കൗണ്ടുകളാണ് റിപ്പോർട്ട്‌ ചെയ്യപ്പെടുന്നത്.

സൈബർ സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ തടയാനും സംഘടിത സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ പങ്കാളികളായി രാജ്യ വ്യാപകമായി തട്ടിപ്പ് നടത്തുന്നവരെ കണ്ടെത്തി അറസ്‌റ്റ് ചെയ്യുന്നതിനുമായി കേരള പോലീസ് ‘ഓപ്പറേഷൻ സൈ ഹണ്ട്’ എന്ന പേരിൽ കഴിഞ്ഞ ഒക്ടോബറിൽ സംസ്ഥാന വ്യാപകമായി റെയ്ഡുകൾ നടത്തിയിരുന്നു. മ്യൂൾ അക്കൗണ്ടുകൾക്കെതിരെ പ്രതിരോധം സൃഷ്ടിക്കുക എന്നതായിരുന്നു പ്രധാന ലക്ഷ്യം. റെയ്ഡിന്റെ ആദ്യ ഘട്ടത്തിൽ 382 കേസുകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്‌തെന്നും 263 പേരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്‌തെന്നും കേരള പോലീസ് പത്രകുറിപ്പിൽ അറിയിച്ചു. “കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ രാജ്യവ്യപകമാണെന്നതിനാൽ എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളെയും ഏകോപിപ്പിച്ച് ഈ പദ്ധതി വേഗം തന്നെ ദേശീയ തലത്തിൽ നടപ്പാക്കും.” ഹരി ശങ്കർ ഒ ബി സിയോട് പറഞ്ഞു.

തടസ്സങ്ങൾ എന്തൊക്കെ?

സൈബർ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകളിൽ നഷ്ട്ടപ്പെട്ട പണം വീണ്ടെടുക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് ദിവസവും പത്ത് അന്വേഷങ്ങളെങ്കിലും വരാറുണ്ടെന്ന് കേരള പോലീസ് സൈബർ ഡോമിൽ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുള്ള സൈബർ വിദഗ്ധൻ സിദ്ധാർഥ് കുളങ്ങര തൊടിയിൽ പറയുന്നു. സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പായത് കൊണ്ട് സിവിൽ കേസുകളായാണ് പോലീസ് രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുക. “കോടതി, കേസ് എന്നൊക്കെ പറയുമ്പോൾ തന്നെ എത്രത്തോളം ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാവുമെന്ന് നമുക്കറിയാമല്ലോ. ഒരുപാട് സമയമെടുക്കുന്നത് കൊണ്ട് പണം നഷ്ടമായവർ അവസാനം തളർന്ന് പോകും. വേഗത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സംവിധാനം നിലവിൽ ഇല്ലാത്തത് വലിയ പ്രതിസന്ധിയാണ്.” സിദ്ധാർഥ് ഒ ബി സിയോട് പറഞ്ഞു.

“സൈബർ കുറ്റകൃത്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ നിയമങ്ങളും എളുപ്പത്തിൽ ജാമ്യം ലഭിക്കുന്നതാണ്. ഒരു 100 ആളുകളെ പറ്റിച്ചാൽ 10 പേരുടെ തുക തിരിച്ച് കൊടുത്താൽ മതി. അത് തന്നെയാണ് ഈ വമ്പൻ തട്ടിപ്പ് സംഘങ്ങൾ ഇന്ത്യയെ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കാനും കാരണം.” അദ്ദേഹം കൂട്ടി ചേർത്തു.

ഡിജിറ്റൽ അറസ്റ്റ് കേസുകളിൽ ‘കോൾ സ്പൂഫിങ്’ ഉപയോഗിച്ചാണ് ഇരകളെ കുടുക്കുന്നത്. എസ് ബി ഐ, എൻ ഐ എ, ഇ ഡി, നാർകോട്ടിക്സ്, ബാങ്ക് തുടങ്ങിയിടങ്ങളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരായാണ് ഇക്കൂട്ടർ വേഷമിടുന്നത്. പ്രായം ചെന്നവർ അടങ്ങിയ വലിയൊരു വിഭാഗത്തിന് ഇത്തരം തട്ടിപ്പുകൾ മനസിലാക്കുക ഏറെ പ്രയാസമാണ്.

ഡിജിറ്റൽ പരസ്യങ്ങൾ, മ്യൂൾ അക്കൗണ്ടുകൾ, എസ് എം സ്സുകൾ, വാട്സ്ആപ്പ് നമ്പറുകൾ തുടങ്ങിയ വഴികളിലൂടെയെല്ലാം ഈ കുറ്റകൃത്യ ശൃംഖല പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. “കോടികണക്കിന് മനുഷ്യരുടെ, കോടിക്കണക്കിനു രൂപ വിലമതിക്കുന്ന വ്യക്തി വിവരങ്ങളാണ് ഇവരുടെ കൈവശമുള്ളത്.” കമ്പോഡിയയിലെ ഒരു തട്ടിപ്പ് കേന്ദ്രത്തിൽ ജോലി ചെയ്ത് രക്ഷപ്പെട്ട് വന്ന മലയാളികളെ സഹായിച്ചിട്ടുള്ള സിദ്ധാർഥ് പറയുന്നു.

പ്രതീക്ഷ നൽകാനും ചിലത്..

200 കോടിയിലധികം രൂപയാണ് 2023ൽ സൈബർ തട്ടിപ്പുകളിൽ കേരളത്തിന് നഷ്ടമായത്. ഇതേ തുടർന്ന് റിസർവ് ബാങ്ക് ഗവർണർക്കും കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിനും 2024 മാർച്ചിൽ കേരത്തിന്റെ മുൻ ഡി ജി പി ഷെയ്ക് ദർവേഷ് സാഹബ് കത്തയച്ചു. എല്ലാ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകൾക്കും വിവിധ അളവുകോലുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കി ‘ക്രെഡിബിലിറ്റി സ്കോർ’ നിശ്ചയിക്കണമെന്ന സുപ്രധാന ശുപാർശയും കത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. കുറഞ്ഞ സ്കോറുള്ള അക്കൗണ്ടിലേക്ക് പണമയക്കുമ്പോൾ ഒരു ‘പോപ്പ് അപ്പ്‌ മുന്നറിയിപ്പ്’ വരുന്ന തരത്തിലാണ് ഈ സംവിധാനം പ്രവർത്തിക്കേണ്ടത്.

“ബാങ്കുകൾ വഴി സൈബർ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകൾ പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതാക്കാനുള്ള വഴിയാണിത്. പല ശ്രമങ്ങളും ആരംഭിച്ചെങ്കിലും ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ ഇതു വരെയും സാധിച്ചിട്ടില്ല.” ഹരി ശങ്കർ പറയുന്നു. 

എൻ സി ആർ പി പോർട്ടലുമായുള്ള എൻഗേജ്മെന്റ് നിരക്കിലുണ്ടായ വർദ്ധനയും ആശാവഹമായ മാറ്റമാണ്. 2021ൽ 2,89,64,489 എന്നത് രണ്ടു വർഷങ്ങൾക്കപ്പുറം 5,00,64,987ലേക്ക് ഉയർന്നു. 2572 കോടി രൂപ വീണ്ടെടുക്കുക വഴി 7.5 ലക്ഷം ഇരകളെ സഹായിക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്ന് Citizen Financial Cyber Fraud Reporting and Management System അവകാശപ്പെടുന്നു. നഷ്ടപ്പെട്ട് രണ്ട് മണിക്കൂറിനകം 1930ൽ വിളിച്ചു റിപ്പോർട്ട്‌ ചെയ്താൽ പണം വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള സാധ്യതയേറുമെന്ന് പോലീസും ആവർത്തിച്ചു പറയുന്നു.

സർക്കാർ ക്യാമ്പയിനുകൾക്ക്‌ വലിയ മാറ്റം കൊണ്ട് വരാൻ സാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ സമൂഹ മാധ്യമങ്ങൾക്കെല്ലാം പുറത്ത് നിൽക്കുന്ന, പ്രായം ചെന്നവർ ഉൾപ്പടെയുള്ള ഒരു കൂട്ടം മനുഷ്യരെയും നമ്മൾ പ്രത്യേകമായി പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ട്, ഹരി ശങ്കർ പറയുന്നു.

അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുക മുതൽ ശരിയായ നിയമനിർമാണം നടത്തുന്നത് വരെ – പ്രസ്തുത വിഷയത്തിൽ ചെയ്യാനുള്ളത് ഒരുപാടാണ്. എന്നാൽ ഒറ്റയ്ക്ക് ആരെ കൊണ്ടും ഈ ദൗത്യം പൂർത്തീകരിക്കുക സാധ്യമല്ല. പൊതു സമൂഹവും പോലീസും ബാങ്കുമെല്ലാം ഒരുമിച്ച് മുന്നിട്ടിറങ്ങിയാൽ മാത്രമേ ഇത് സാധ്യമാവുകയുള്ളു. സുതാര്യമായ പരാതി പരിഹാരം വിഭാഗം ഉണ്ടാവുകയെന്നത് തന്നെയാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനം. എൻ സി ആർ പി  ഇത് തുടങ്ങി വച്ചുവെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിലും, പൊതു സമൂഹത്തെ ഈ സംവിധാനവുമായി പരിചിതരാക്കുക എന്ന വലിയ ഉത്തരവാദിത്തം നമുക്ക്‌ മുന്നിലുണ്ട്.